Abbas Kiyarüstemi

Abbas Kiyarüstemi (1940-2016) İranlı yönetmen, senarist ve yapımcı. 1970'ten 2012'ye dek 40'tan fazla kısa film, belgesel ve uzun metrajlı filmler yapıp yöneten Kiyarüstemi, İran Yeni Dalga akımının ve dünya sinemasının en saygı duyulan isimlerinden bir tanesi olmuştur. Özellikle Köker Üçlemesi, Kirazın Tadı ve Rüzgar Bizi Sürükleyecek filmleriyle dikkat çekti ve eleştirel başarı kazandı. İran sinemasında 1969'da Dariush Mehrjui'nin Gav filmiyle başladığı kabul edilen ve Füruğ Ferruhzad, Sohrab Şahit Sales, Behram Beyzayi ve Perviz Kimyavi gibi yönetmenlerin de dahil olduğu İran Yeni Dalgası akımının en önde gelen isimlerinden biri olarak profesyonel sinemaya 70'lerin başında kısa filmlerle başladı. Bu akım yönetmenlerinin belirgin ortak özelliklerinden bazıları, şiirsel diyaloglar ve politik ve felsefi konularla ilgili alegorik hikaye anlatma tarzıdır. 1970'li yıllarda çok sayıda kısa filmin yanında 1977'de Gozaresh (The Report) adlı uzun metrajlı filmi de çekti. 1987'de çektiği Khane-ye doust kodjast? (Where is the Friend's Home?) filmi, Locarno Film Festivali'nde Bronz Leopar ödülünü kazandı. 1990'da çektiği Yakın Çekim (Close-Up) filminde gerçek bir hikayeyi gerçek kişilerle ve belgesel tarzındaki anlatımıyla büyük başarıyla sinemaya aktarmıştır. 1997 yapımı Kirazın Tadı (Taste of Cherry, Tam-e gilas) filmiyle Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'nin sahibi olmuştur. 2010'da ilk kez İran dışında Certified Copy adlı filmi çekti ve başrolde Juliette Binoche oynadı. Bu filmi 2012'de Japon prodüksiyonu Like Someone in Love izledi. Bu film, Kiyarüstemi'nin kariyerinin son filmi oldu. 2016'nın başlarında geçirdiği iç kanama nedeniyle komaya giren ve hastaneye kaldırılan Kiyarüstemi'nin kolon kanseri olduğu açıklandı. Haziran ayında tedavi için Paris'e gitti, ancak kısa süre sonra, 4 Temmuz 2016'da burada hayatını kaybetti. Cenazesi 10 Temmuz günü İran'ın Lavasan kentindeki Tok Mazra'e Mezarlığı'nda toprağa verildi. Ölümünün ardından başta İranlı diğer ünlü yönetmenler Muhsin Mahmelbaf ve Asghar Farhadi olmak üzere sinema dünyasının birçok önemli ismi taziyelerini sundu. 1969'da evlenip 1982'de boşandığı Parvin Amir-Gholi ile evliliğinden Ahmed (d. 1971) ve Bahman (d. 1978) adlı iki erkek çocuğu olmuştur. Kiyarüstemi, filmlerinde çocuk kahramanlar kullanması, belgesel tarzı hikaye anlatımı kullanması, kırsal bölgelerde geçen hikayeler anlatması, arabaların içinde geçen diyaloglara yer vermesi ve bunları genelde sabit kamerayla çekmesiyle tanınır. Filmlerindeki diyaloglarda, film adlarında ve filmlerinde işlediği temalarda İran şiirinden yararlanması da, yönetmenin belirgin özelliklerinden bir diğeridir. Çoğunlukla senarist, kurgu sorumlusu, sanat yönetmeni ve yapımcı olarak çalışmış olmakla birlikte, şairlik, fotoğrafçılık, ressamlık, çizerlik ve grafik tasarımcılığı da yapmıştır.