Halit Refiğ

Halit Refiğ (1934-2009) yönetmen. 1934'te İzmir'de dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini Şişli Terakki Lisesinde tamamladı. Robert Kolej Mühendislik Bölümü'nde okudu. Okul bittikten sonra askerliğini yedek subay olarak Kore'de yaptı. Bu sırada amatörce 8mm filmler çekti. 1956'da, Nijat Özön ile birlikte yayınladıkları Sinema, 'Kim' isimli dergilerde, 'Yeni Sabah' ve 'Akşam' gazetelerinde sinema eleştirileri yazdı. Atıf Yılmaz'ın 'Yaşamak Hakkımdır' isimli filmin asistanlığını yaparak sinema alanındaki ilk çalışmasını gerçekleştirdi. 1960'ta ilk filmi olan “Yasak Aşk”ı çekti. 1963’te Şehirdeki Yabancı, 1964'te Gurbet Kuşları, Haremde Dört Kadın (Film), Bir Türk'e Gönül Verdim filmlerini çekti ve bu filmlerle Moskova, Yeni Delhi ve Sorrento Film Festivalleri'nde çeşitli ödüller kazandı. 1964 yılında Gurbet Kuşları ile Antalya Altın Portakal Film Festivalinde En İyi Yönetmen Ödülünü aldı. 70'li yıllarda Türk sinemasının bunalıma girmesiyle televizyon filmlerine yöneldi. 1974'te Türkiye'de ilk defa İDGSA Film Arşivi tarafından başlatılan eğitim çalışmalarına katıldı ve Sinema Kursları'nda öğretmen olarak görev aldı. 1975'ten itibaren İDGSA Sinema-TV Enstitüsü'nde Öğretim Görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1975'te TRT Kurumu adına çektiği 'Aşk-ı Memnu' ile TV dizilerine öncü oldu ve dikkatleri üzerine çekti. TRT'de danışman kurulunda görev aldı. TRT Kurumu adına 1981 yılında gerçekleştirdiği Kemal Tahir'in aynı adlı romanından uyarladığı 'Yorgun Savaşçı' adlı filmin yakıldığı ilan edildi. Bu film, 1993'te televizyonlarda gösterildi. 1976'da ABD'de Wisconsin Üniversitesi'nde, 1984 yılında Ohio Denison Üniversitesi'nde eğitim çalışmalarına katıldı. Öğrencileri ile birlikte 'The Intercessors', 'In the Wilderness adlı filmleri gerçekleştirdi. Olgunluk döneminde daha çok düşünsel yanı ağır basan ürünler verdi. 'Teyzem, Hanım', 'Karılar Koğuşu', 'İki Yabancı', 'Köpekler Adası' gibi filmleriyle yurt içinde ve dışında birçok ödül kazandı. Yurt dışındaki festivalerde filmleri için özel bölümler ayrıldı, çeşitli konferans, seminer v.b. toplantılara konuşmacı olarak katıldı. Yaşamı ve filmleri üzerine detaylı söyleşilerin yer aldığı 'Düşlerden Düşüncelere adlı bir kitap vardır (İbrahim Türk, Kabalcı Yayınları, 2001). 11 Ekim 2009'da, İstanbul'da safra kanalındaki tümör nedeniyle tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı'na gömüldü.