Ingmar Bergman

Ernst Ingmar Bergman (1918-2007) İsveçli yönetmen, oyun yazarı. 20. yüzyılda Avrupa Sineması'nın çıkardığı en iyi yönetmenlerden biri olarak kabul edilmektedir. Bir Protestan papazı olan Erik Bergman (1886-1970) ve hemşire Karin Bergman'ın oğlu olarak 1918'de Uppsala'da doğdu. Ağabeyi Dag Erik Bergman (1914-1984) diplomat, kız kardeşi Margareta Bergman (1922-2006) ise yazarlık yapmıştır. Bergman Uppsala'da, din etkisinin yüksek seviyede hissedildiği bir ailede büyüdü. Bu ortam, özellikle Fanny ve Alexander olmak üzere birçok filminde kendini göstermiştir. Tiyatro ve oyunlar yaratmaya ilgisi çok genç yaşlarda başladı. Stockholm University College'da resim ve edebiyat eğitimi alırken tiyatro ve sinemaya hevesi iyice keskinleşti. Okuldan mezun olmasa da yazdığı oyunlar sayesinde İsveç'in ünlü film yapım şirketi SF'nin (Svensk Filmindustri) dikkatini çekti ve burada senaryo bölümünda çalışmaya başladı. 1944 yapımı Alf Sjöberg filmi Hets'in (Torment) senaryosunu yazmasıyla yeteneğini ispat etmeye başladı. 1940'ların geri kalanından 1950'lerin ortasına kadr çeşitli filmlere senarist ve yönetmen olarak imza atmaya devam etti. Ancak Bergman filmi denince akla gelecek filmlerden bir tanesi olacak Bir Yaz Gecesi Tebessümleri (Sommarnattens leende) 1955'te çıktı. 1957 ise, Bergman'ın efsane yönetmenler arasına girmesine büyük katkısı olacak 2 ayrı filmi çektiği yıldı. Yaban Çilekleri (Smultronstället) 80 yaşında bir profesörün hayatının bilançosunu yaptığı bir yolculuğu anlatan film çok beğenildi. Ancak aynı yıl çıkan ve Bergman'ın tanrı ve ölüm düşüncesi üzerine sorgulamalarını içeren Yedinci Mühür (Det sjunde inseglet), çok daha büyük bir başyapıt olarak sinema tarihindeki yerini aldı. Filmdeki ölüm dansı sahnesi ise, sinema tarihinin en akılda kalıcı sahnelerinden biri olarak hafızalarda yer aldı. 1960'larda Kış Işığı, Utanç ve Persona gibi filmleriyle kendine özgü tarzını yansıtmayı sürdürdü. 1978'de yönettiği Güz Sonatı, efsanevi aktris Ingrid Bergman'ın son sinema filmi oldu. 1982'de yönettiği Fanny ve Alexander, Bergman'ın Uppsala'da geçen çocukluğundan parçalar taşıyordu. Kariyerinin sonraki yıllarında daha çok televizyon filmleri çekti. 2003 yapımı Saraband, Bergman'ın son filmi oldu. 2007 yılında Fårö adasında vefat etti. Buradaki kilisesinin bahçesine, son eşi Ingrid von Rosen Bergman'ın mezarına gömüldü. Bergman tam 5 evlilik yaptı. İlk evliliğini 1943'te dansçı Else Fisher'la (1918-2006) yaptı. Bu evlilikten 1943'te ilk çocuğu Lena Bergman doğdu. 1945'te ayrıldılar. Hemen arkasından koreograf ve yönetmen Ellen Lundström (1919-2007) ile evlendi. Eva (d. 1945), Jan (1946–2000), ikizler Mats ve Anna Bergman (d. 1948) adlarında 4 çocuğu oldu, 1950'de ikinci eşinden de boşandı. 1951-1959 arası gazeteci Gun Grut'la evli kaldı. 1951'de Ingmar Bergman Jr. adında bir erkek çocuğu oldu. 1959'dan 1969'a kadar Estonyalı piyanist Käbi Laretei (1922-2014) ile 4. evliliğini gerçekleştirdi. 1962'de Daniel Bergman adında bir erkek çocuğu daha oldu. 1959'da evlilik dışı ilişki sonucu doğan kızı Maria von Rosen'in annesi Ingrid von Rosen'la 1971'de resmen evlenen Bergman, eşinin 1995'teki vefatına dek onunla evli kaldı. Ayrıca Harriet Andersson (1952-55), Bibi Andersson (1955-59) ve Liv Ullmann (1965-1970) gibi birçok kez çalıştığı oyuncularla da uzun süreli ilişkiler yaşadı. Norveçli Ullmann'la birlikteliğinden 1966 doğumlu Linn Ullmann adlı bir kızı daha vardır. Toplam 6 farklı kadından 9 çocuğu bulunuyordu. Ingmar Bergman, yukarıdaki aktrislerin yanında Gunnar Björnstrand, Erland Josephsson ve Max Von Sydow'la da birçok filmde birlikte çalışmış, yönetmen olarak genellikle tanıdığı ve yeteneğine güvendiği oyuncularla iş birliği yapmayı tercih etmiştir.