Quentin Tarantino, yıllardır Brad Pitt’le çalışmak istiyordu, Brad Pitt de Tarantino’yla. Sonuçta her şey şanslı bir zamanlama ve bir akşam yemeğinde ayarlandı.
Tarantino, o ya da bu şekilde 10 yıldır üzerinde çalıştığı Soysuzlar Çetesi projesinin üzerindeki çalışmaları neredeyse tamamlamak üzereydi. Karakterlerden biri olan Teğmen Aldo Raine, Pitt için biçilmiş kaftandı. Tarantino bunu biliyordu. Ancak “yeryüzündeki en büyük yıldız”ın böyle kısa sürede bir rol için uygun olup olmayacağını bilmiyordu.
Tarantino içinden dilek tutarak numarayı tuşladı. Tarantino “Brad ve ben birkaç kez karşılaşmıştık ve bir şekilde birbirimizin hayranı olduğumuzu dile getirdik.” diye anılarını dile getiriyor. “Ve birlikte çalışmayı da çok istiyorduk”.
“Menajeri benim kişisel dostum olduğu için şanslıyım. Onu bir süre önce başka bir projeyle ilgili olarak aramıştım ve bana şöyle dedi “Biliyor musun, bunu yapamaz. Şu anda ikinizi bir araya getiremem, yoksa aranızda bir aşk başlar ve başlaması mümkün olana kadar böyle bir şey olmasına izin veremem. Birbirinizi üzersiniz.” Ben de “Tamam.” dedim.
“Benim için ilk etapta önemli olan aktör değil, karakterin kendisidir. Ve karakterin, aktöre uygun olması gerekir, ister yıldız olsun, isterse pek tanınmamış bir oyuncu. Uygun olduğunda ortaya özel bir şey çıkar.”
“Ben de bekledim ve bakalım neler olacak diye düşündüm... Sonra bu durumda bu karakter ortaya çıktı ve bunun Brad için mükemmel olacağını düşündüm.
“Ve biliyor musunuz, inanılmaz derecede şanslı olduğumu fark ettim. Hem şu anda dünyadaki tartışmasız en gözde yıldıza gidecektim, hem de menajerine ‘Bunu hemen yapmalıyım çünkü onu beklemeye vaktim yok. Müsait olması ihtimali nadir?’ diyecektim.”
“Bir filmin çekimlerinde miydi, sırada iki filmi bekliyor muydu, bunların hiçbirini bilmiyordum. Eşinin bir film yapıp yapmadığını bilmiyordum. Yapıyorsa ben filmimi çekemeyecektim çünkü sırayla film çekiyorlar ve biri evde kalıp çocuklarla ilgileniyordu. Ve müsait olduğu ortaya çıktı. Ne kadar şanslıyım sizce?”
Tarantino projenin ayrıntılarını konuşmak üzere Pitt’in evine akşam yemeğine davet edildi. Çok iyi anlaştılar ve akşam yemeği, gecenin geç saatlerine kadar uzadı.
“Senaryoyu önceden ona yolladım. Okudu ve benimle tanışmak istedi. Biz de onun evinde buluştuk ve beş şişe şarap içtik. Brad’in kendi rozesinden, kendisi bir şarap sahibi. Muhteşem bir şey. Çok keyifli bir geceydi.” diyor Tarantino.
Pitt, yabancı oyuncuların da yer aldığı bir kadroya katıldı. Eli Roth, Nazileri öldürmek ve onlara korku salmak için düşman hatlarının gerisine gönderilen acımasız Amerikan askerlerinden oluşan ve başlarında Teğmen Raine’in olduğu “soysuzlar”dan biri rolünde. Diane Kruger, gizlice Müttefikler için casusluk yapan Alman Film Yıldızı Bridget von Hammersmark’I canlandırıyor. Melanie Laurent, ailesinin katledilmesinin intikamını almaya çalışan genç ve güzel bir Yahudi kadını oynuyor. Christoph Waltz ise nazik, büyüleyici ve biro o kadar kötülük dolu SS subayı Albay Hans Landa rolünde.
Her zamanki gibi bu filme ilham olan filmler vardı ancak Soysuzlar Çetesi, kesinlikle eşsiz ve Tarantino tarzı bir film. Tarantino bu filmde ancak özel bir sinemacının cesaret edebileceği şekilde tarihi yeniden yazıyor ve bunu bir kovboy filmi, masal tadında sunuyor.
“12 Kahraman Haydut filminin büyük bir etkisi var.” diyor Tarantino. “Fakat göründüğündan daha fazla etkisi olabilirdi diye düşünüyorum. Bu filmin çıkış noktasıydı ve sonrasında kendi yoluma devam ettim. Filmi yazmak için klavye başına oturduğumda bunun kendi 12 Kahraman Haydut’um olacağını düşünmüştüm fakat öyle olmadı. İlk başta niyetim buydu.”
Tarantino sekiz ay boyunca Berlin’deki ünlü Babelsberg Stüdyoları’nda çekim yaptı ve bu arada şehre aşık oldu.
“Küçük bir dairem ve yürüyüşe çıktığım küçük bir parkurum vardı. Beğendiğim restoranlar ve barlar, buluştuğum arkadaşlarım vardı.” diyor Tarantino. “Almanya artık benim ve ömrümün sonuna kadar orayı ziyaret edeceğim. Orada arkadaşlarım, gidecek yerlerim var, orası artık benim de ülkem. Gerçek mekanda çekim yapmanın en güzel taraflarından biri de bu.”
Özellikle bir bar yönetmen, oyuncular ve ekip için uğrak yeri oldu; Mitte bölgesindeki Tarantino’s Bar. Bu bar, Tarantino’nun yaptığı her şeyin kutsandığı bir yer gibi ve bar sahibi hiç beklemediği bir anda Tarantino’yu karşısında gördüğünde hayatının şokunu yaşamış olmalı.”
“Harikaydı.” diyor Tarantino gülümseyerek. “Bu bar hakkında bir şeyler duymuştum, insanlar anlatmıştı, bana oradan kibrit kutuları getirmişlerdi. Ve çok eğlenceliydi, oraya mutlaka gitmeliyiz demiştim.”
“Bazılarımız akşam yemeği yemişti ve gidip bara baktık, harika bir yerdi. Gerçekten harikaydı, yani Almanya ya da herhangi bir yerde benim açabileceğim türden bir bara benziyordu. Çok güzeldi.”
“İç tasarımı harikaydı, her yerde benim posterlerim var, büyük ekransa sürekli benim filmlerimi oynatıyorlar, filmlerimin müziğini çalıyorlardı ve sonar ben içeri girdim.”
“Bar sahibi benim filmlerime bayılıyormuş ve barı 3 yıl kadar once açmış, benim kapıdan içeri girip gireceğimi hiç bilmeden hem de. Ben de girdim. Ve adam iyi biriydi, bana doğru geldi ve “Kendi mekanına hoş geldin.” Dedi. Orada pek çok kez parti verdik, bolca eğlendik. Çok eğlenceliydi.
Oyuncular, Tarantino’nun sette çok talepkar ve ne istediğini çok iyi bilen bir yönetmen olduğunu söyleyecektir. Fakat set dışında ekibi ve oyuncularının aralarında bir bağ oluşması için elinden geleni yapıyor. Bu da sette arkadaşlık duygusunun oluşmasını sağlıyor ve herkes olabilecek en iyi filmi çıkarmak için canla başla çalışıyor.
Tarantino haftada bir kez Babelsberg’deki sinemada kendi film gecelerini düzenliyor ve özel koleksiyonundan filmler oynatıyordu. Tabii ki sosisli ve patlamış mısır da oluyordu.
“Harikaydı çünkü Alman yapım sorumlusu böyle şeyler yapacağımız için çok heyecanlıydı, bu yüzden mısır olacaktı. Almanya’da tuzlu patlamış mısır ve tatlı patlamış mısır vardı, ayrıca bira içtik. Sonra da sosisli standı geldi. Çoğu Perşembe gecesi bunu yapardık. Çok eğlenceliydi. Sinema işte.”
Sinemanın, Soysuzlar Çetesi’nin hikayesinde büyük bir rolü var. Laurent’in canlandırdığı Shosanna, ailesi katledilen ve sonunda Paris’te bir sinema işleten bir karakteri canlandırıyor. Bu sinemada Nazi’lerin propaganda filmlerinden birinin galası düzenlenecektir. Bunun sonucunda sinema iki farklı grubun, etkinliğe katılacak üst düzey Nazi’lere suikast düzenlemek için ortak noktası haline gelecektir.
“Bana ilginç gelen şey, bir tarafta çok etkili bir metafor olması, ama öbür taraftan metafor falan olmayışı, gerçek oluşuydu.” diyor Tarantino. “3. Reich’I yerle bir edecek olan şey sinemanın kendisidir. Bunun hem büyük bir imge olması, aynı zamanda şiirsellik dışında gerçek olması çok hoşuma gitti, onları yıkan şey sinema oluyor.
Tarantino, sinema dünyasına 1992’de ilk kez Sundance Film Festivali’nde gösterilen Rezervuar Köpekleri filmiyle muhteşem bir giriş yapmıştı. Ardından dünyanın dört bir tarafında eleştirmenlerin ve halkın beğenisini toplayan filmler yaptı.
İki yıl sonra Ucuz Roman ile Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülünü kazandı, ayrıca orta senaristi Roger Avary ile birlikte en iyi senaryo oscar’ını da kazandı.
Soru ve cevap:
SORU: Shosanna rolündeki Melanie Laurent’ın filmde önemli bir rolü var. Onu nasıl buldunuz?
CEVAP: Aslında o bana Shosanna’yı anımsatıyordu ve shosanna, uzun zamandır ilgilendiğim bir karakterdi. Çok uzun bir süredir aklımdaydı, bu yüzden onu kimin oynayacağı konusunda çok özenliydim, tam bir uyum olması gerekiyordu. Melanie ile tanıştığımda Daniel’I oynayacak kişi zaten belirlenmişti ve onları birlikte provaya aldık ve eski film yıldızları dönemlerindeki gibi bir büyü çıktı ortaya. ‘Tanrım, kırklı yıllardaki gibi. Bu karakterleri Daniel ve Melani oynayacak’ diye düşündüm. İkisinin birlikte oynaması, eski Hollywood’un altın günlerini hatırlatıyordu. Melanie ile akşam yemeğine çıktık ve ikimizin arasında harika bir işbirliği olabileceğini anladım.
SORU: Berlin’de sizin onurunuza açılmış Tarantino’s adında bir bar var ve birkaç çekim gününden sonar oraya gittiğiniz söyleniyor. Nasıldı?
CEVAP: Harikaydı. Bu bar hakkında bir şeyler duymuştum, insanlar anlatmıştı, bana oradan kibrit kutuları getirmişlerdi. Ve çok eğlenceliydi, oraya mutlaka gitmeliyiz demiştim. Bazılarımız akşam yemeği yemişti ve gidip bara baktık, harika bir yerdi. Gerçekten harikaydı, yani Almanya ya da herhangi bir yerde benim açabileceğim türden bir bara benziyordu. Çok güzeldi. İç tasarımı harikaydı, her yerde benim posterlerim var, büyük ekransa sürekli benim filmlerimi oynatıyorlar, filmlerimin müziğini çalıyorlardı ve sonar ben içeri girdim. Bar sahibi benim filmlerime bayılıyormuş ve barı 3 yıl kadar once açmış, benim kapıdan içeri girip gireceğimi hiç bilmeden hem de. Ben de girdim. Ve adam iyi biriydi, bana doğru geldi ve “Kendi mekanına hoş geldin.” dedi. Orada pek çok kez parti verdik, bolca eğlendik. Çok eğlenceliydi.
SORU: İnsanlar artık Tarantino tarzı yönetmenlikten söz ediyor. Bunun hakkında ne düşünüyorsunuz ve tarzınızı nasıl tanımlarsınız?
CEVAP: Tarantinovari terimini arada sırada duydum. Tarantinovari’yi benim tanımlamam doğru olurmu bilmem, bunu insanlar bana söylemeli. Bu zor bir soru çünkü yaptığınız şeyi yapıyorsanız ve bu tam olarak bilinçli değilse, kendiliğinden yapıyorsunuzdur.
SORU: Sizin filmlerinizdeki en belirgin şey nadir sizce?
CEVAP: En belirgin ögelerden biri filmlerimde vermeye çalıştığım mizah duygusudur. Ben insanların komik olmayan bazı şeylere gülmelerini sağlamaya çalışıyorum. Filmlerimi yazarken kahkahalar duyarım. Bunları komedi olarak yazıyorum demiyorum ama kahkahalar ortada oluyor. Filmi yaparken de kahkahaları hayalimde canlandırırım, aynı şey kurgu sürecinde de geçerli. Kurgu sırasında kahkahaların nerede olacağını biliyor olurum. Seyircilerle birlikte ilk kez filmi seyrettiğinizde her şeyi tamamlayan bir yön var. Bu bir tarif gibi ve kekin kabarması için son bir malzemeye daha ihtiyacı oluyor. Benim açımdan, seyirciyle birlikte izleyene kadar tamamlanmış sayılmaz. Ancak o zaman filmin bittiğini hissediyorum. Ancak bu delilik yönteminin bir parçası da, normalde gülmeyeceğiniz şeylere gülmenizi sağlamaktır. ‘Ne diye gülüyorum ?’ diye sorabilirsiniz kendinize. Yine de gülersiniz, çok yazık.
SORU: Bu filmden once kafanızda Almanya’yı nasıl canlandırıyordunuz ve Soysuzlar Çetesi üzerinde çalışmak üzere oraya gittikten sonra bu imaj nasıl değişti?
CEVAP: Bir yerde 8 ay çekim yapıp orada yaşadığınız zaman orayla ilgili fikirleriniz kökten değişir. Küçük bir dairem ve yürüyüşe çıktığım küçük bir parkurum vardı. Beğendiğim restoranlar ve barlar, buluştuğum arkadaşlarım vardı.” diyor Tarantino. “Almanya artık benim ve ömrümün sonuna kadar orayı ziyaret edeceğim. Orada arkadaşlarım, gidecek yerlerim var, orası artık benim de ülkem. Gerçek mekanda çekim yapmanın en güzel taraflarından biri de bu. Esas sürpriz, daha once kafa yormadığım ve belli belirsiz söz edebileceğim şey, 3. Reich’ın benim sunduğum şekilde yok olmasıydı. Bunu Yahudi kökenli arkadaşlarıma gösterip okuttuğumda, ‘Vay canına! Harika! Bu müthiş bir fantazi ve epeydir aklımdaydı.’ dediler. Almanlarla konuşana kadar, bunun onların da hayali olduğunu fark etmedim. En azından son 3 nesildir, böyle bir hayalleri vardı ve biraz düşünecek olursanız bu çok doğal. Herkes gibi, hatta daha fazla olumlu tepki verdiler işin bu hayal yönüne. Benim açımdan önemli olan şeylerden biri senaryoyu beğenmeleriydi fakat ‘Bunu Almanya’da yapabilir miyiz, izin var ama yapabilir miyiz bilemem.’ dediler. Hatta bir Alman’ın yapması durumunda “Tamam ama çok dikkatli ol.” Derlerdi.
SORU: Filmde sinema büyük bir imge olarak görünüyor.
CEVAP: Bana ilginç gelen şey, bir tarafta çok etkili bir metafor olması, ama öbür taraftan metafor falan olmayışı, gerçek oluşuydu.” diyor Tarantino. “3. Reich’I yerle bir edecek olan şey sinemanın kendisidir. Bunun hem büyük bir imge olması, aynı zamanda şiirsellik dışında gerçek olması çok hoşuma gitti, onları yıkan şey sinema oluyor. Bir ara senaryoda sinemadaki yangını Shosanna’nın başlatmasını düşünüyordum fakat yangını nasıl başlatacaktı? Bir bobin Jud Suss ile mi? Yoksa yangını Grand Illusion ile başlatıp, 3. Reich’ın üzerine Papa Jean yağıyormuş gibi mi olmalıydı?
SORU: Inglourious Basterds, İtalyan yönetmen Enzo Castellari’nin yönettiği bir filmin Amerika’daki adı. Filmin adı dışında, sizing filminiz üzerinde bir etkisi oldu mu?
CEVAP: Filmin adı dışında aslında hayır. Sadece Castellari’nin, Sam Peckinpah gibi ağır çekim konusunda uzman olduğunu söyleyebiliriz. Gerçekten muhteşem filmlerde harika ağır çekim sahneleri var ve ben de filmde birkaç yerde ağır çekim kullanıyorum. Bunun dışında sadece isim aynı. Fakat Castellari’nin büyük bir hayranıyım.
SORU: Sinemacı olarak bir eğitim almadınız. Sinema ve yönetmenliği sadece film seyrederek öğrenmek mümkün mü?
CEVAP: Tuhaf ama bence çoğu sinema okulu, estetik ögeleri pek öğretmiyor, kendi estetiğinizi oluşturmak zorundasınız. Ve bir sanatçı olmanın bir bölümü de kendi estetiğinizi keşfetmektir. Size müzik ile görüntü eşlemesini öğretebilirler, ya da farklı farklı kurgu numaralarını, veya kamerayla yapabileceğiniz numaraları…. Size bazı filmler izlettirirler. Ancak bir sanatçı olmanın büyük bölümü kendi estetiğinizi keşfetmektir. Bunu beğeniyorum, bunu beğenmiyorum diye başlarsınız. Sonra iyi eser ile kötü eser arasındaki farkı anlamaya başlarsınız, artık olay sadece bu hoşuma gidiyor, bu gitmiyor değildir. Sonrasında estetiğinize ince ayar yaparsınız. Ardından her şey olayı pratiğe dökmeye kalır. Sinemada hikaye anlatımında beni en çok etkileyen kişinin, eleştirmen Pauline Kael olduğunu söyleyebilirim. Ben sinema okuluna gitmedim fakat onun yorumlarını okudum ve onun yorumları her türlü sinema okulundan, tüm profesörlerden daha iyiydi. Bana estetiği öğretti. Onun her dediğine katıldığımı söylemiyorum. Yorumlarının büyük bölümüne katılmazdım. Fakat bugüne kadar beni etkiledi. Çekimlere gelince, bir yönetmen olarak, daha yönetmen olmadan once bile, yönetmen olmak için her şeyi bilmeniz gerekmediğini anlamak biraz zaman aldı. Işıkları alıp, belli bir ışık efekti yaratmak için nasıl koymam gerektiğini bilmem gerekmiyor. Bunu benim yerime yapan insanlar var. Bu iyi bir örnek çünkü bunu bilmiyordum. ‘Bu tür ışığı nasıl yapabilirim?’ dediğimde cevap ‘O tür bir ışığı sen yapmazsın.’ olurdu.
SORU: Yani işi paslamayı ve işbirliği yapacağınız doğru kişileri seçmeyi öğrendiniz.
CEVAP: Evet. Aslında bunu ne zaman fark ettiğimi söyleyeyim. Rezervuar Köpekleri’ni çekmeden once Sundance Enstitüsü’ndeydim ve Terry Gilliam ile bazı çekimler yaptım. Onunla hoş bir şekilde sohbet ediorduk ve kafamda harika görüntüler vardı ancak o gün biraz ürkmüştüm ve orada çekmenin bir tarzının olmayacağı, iyi bir görüntü sağlamayacağı ve daha once bazı filmlerde gördüğüm gibi sönük olacağını düşünmeye başladım. Kafamdaki görüntüyü beyazperdeye nasıl yansıtabilirim diye düşündüm. Terry’e ‘Senin çok belirgin bir görsel imzan var. Bunu beyazperdeye nasıl taşıyorsun?” diye sordum. O da şöyle cevap verdi: “Önemli olan Quentin, onu bunu senin yapman gerekmez, bunu senin yerine yapacak insanlar var. Yaptıkları işi beğendiğin harika insanları işe al ve onlara neler istediklerini söyle.Neler istediğini onlara, onların anlayabileceği bir şekilde anlatabilmelisin” Bunu söylediği anda işin üstündeki esrar perdesi büyük ölçüde kalktı. “Ne istediğimi biliyorum, bunları söyleyebilirim, bunları açıklayabilirim, tek yapacağım budur.” Diye düşündüm. Tek gereken şey bu gibiydi.
SORU: Filmlerinizde hep çok güçlü kadın karakterler oluyor. Neden? Annenizin, sizin hayatınızı büyük ölçüde etkilemiş olmasından dolayı mı?
CEVAP: Nedenlerden birinin bu olduğundan eminim. Bekar bir anne tarafından yetiştiriliyorsanız ve güçlü bir kadınsa, kadınlar hakkında onların güçlü olduğunu düşünürsünüz. Annemin beni yetiştirme tarzı ve onun başarılı hayatı sayesinde, bir kadının yapamayacağı bir şey olmadığını, sadece kendi kendini kısıtladığını düşünürüm. Hiçbir şey annemi sınırlandıramamıştı ve bu yüzden kadınların güçlü olduğunu düşünürüm. Senarist olarak kadın rolleri yazarken böyle yazarsınız.
SORU: 12 Kahraman Haydut filmi, Soysuzlar Çetesi’ni yazarken sizi etkiledi mi?
CEVAP: O filme bayılıyorum. Büyük bir etkisi var. Fakat göründüğündan daha fazla etkisi olabilirdi diye düşünüyorum. Bu filmin çıkış noktasıydı ve sonrasında kendi yoluma devam ettim. Filmi yazmak için klavye başına oturduğumda bunun kendi 12 Kahraman Haydut’um olacağını düşünmüştüm fakat öyle olmadı. İlk başta niyetim buydu
