Uygunadım Hayatlar!
12 Eylül askeri darbesinin 30. yıldönümünde Gezici Festival, “Darbe!” temasıyla yola çıkıyor. Yalnızca Türkiye’de değil Portekiz’den Şili’ye, Arjantin’den Brezilya ve Yunanistan’a askeri darbelerin birçok ülkenin geleceğini nasıl kararttığını ve insan hayatlarını yok ettiğini anlatan filmlerden oluşan “Uygunadım Hayatlar!” bölümünde; Costa Gavras’ın 1973’te Pinochet diktatörlüğü yönetimi altındaki Şili’de gözaltına alındıktan sonra “kaybolan” gazeteci oğlunu arayan Amerikalı babanın hikâyesini anlatan 1982 tarihli klasiği Kayıp (Missing), siyasi suçlu olarak aranan anne ve babası tarafından dedesine bırakılan 10 yaşındaki Mauro’nun gözünden 1970 Brezilyasını sunan Annemler Tatilde (The Year My Parents Went On Vacation, 2006) gibi kurmaca uzun filmlerin yanı sıra, Susana Sousa Dias’ın Portekiz’de 48 yıl sürmüş askeri rejim döneminin siyasi mahkûmlarıyla yapılmış görüşmeleri kendine özgü ve yenilikçi bir sinema dili kullanarak çektiği 48 (48, 2009), Elizabeth Farnsworth ve Patricio Lanfranco’nun birlikte yönettikleri, 1988 yılına kadar Pinochet yanlısı olan Şilili yargıç Juan Guzmán’ın diktatör Pinochet’nin adalet karşısına çıkması için verdiği mücadeleyi anlatan Yargıç ve General (The Judge and the General, 2008) adlı belgeselleri gösterilecek.
Bölümün 12 Eylül darbesini konu alan filmleri ise; Sırrı Süreyya Önder ve Muharrem Gülmez’in birlikte yönettikleri, bir Güney kasabasında askeri yönetime ayak uydurmaya çalışan kasaba halkı ve bir müzik grubu üzerinden dönemin trajikomik olaylarını anlatan Beynelmilel (2006) ve dünya prömiyeri Locarno Film Festivali’nde yapılan Özlem Sulak imzalı 12 Eylül (2010).
Uluslararası Altın Boğa Film Yarışması Artvin’de
16. Gezici Festival’in yeni keşiflere olanak sağlayan yarışmalı bölümünde bu yıl Peru’dan Macaristan’a, Çin’den Romanya’ya toplam 10 film yer alıyor. Festival’in Artvin ayağında Altın Boğa Ödülü için yarışacak filmler şöyle: Szabolcs Hajdu’nun yönettiği ve şaşırtıcı senaryosuyla belleklerde iz bırakacak Bibliyotek Pascal (Bibliotheque Pascal, 2010), Ágnes Kocsis’in Cannes Film Festivali’nin “Belirli Bir Bakış” bölümünde Sinema Yazarları Federasyonu (FIPRESCI) Ödülü’nü kazanan filmi Adrienn Pal (2010), Perulu yönetmen kardeşler Daniel ve Diego Vega’nın ilk yönetmenlik denemeleri Ekim (October, 2010), Olivier Masset-Depasse’ın 13 yaşındaki oğluyla Belçika’da kaçak yaşayan Rusyalı bir kadının yaşadıklarını anlattığı etkileyici draması İllegal (Illegal, 2010), Çinli yönetmen Xiaoshuai Wang’ın Cannes’da Altın Palmiye için yarışan, merakla beklenen son filmi Chongqing’de Hüzün (Chongqing Blues, 2010), Taylandlı yönetmen Anocha Suwichakornpong’un aile, sınıf, yaşam döngüsü ve politika üzerine ilginç bir meditasyon etkisi yaratan, Rotterdam’dan Kaplan Ödüllü filmi Sıradan Bir Hayat (Mundane History, 2009), Veiko Õunpuu’nun Avrupa Film Ödülleri’nin en güçlü adaylarından Aziz Tony’nin Günahı (Temptation of St Tony, 2010)... Yarışmada Türkiye’yi Seren Yüce’nin Antalya’dan En İyi Film ve En İyi Yönetmen Ödülü’yle dönen filmi Çoğunluk (2010) ve Tayfun Pirselimoğlu’nun görüntüleri ve senaryosuyla merak uyandıran son filmi Saç (2010) temsil edecek.
2010’da Türkiye Sineması
Türkiye sinemasının son bir yıldaki en iyi örneklerini bir araya getiren, yönetmen ve oyuncularını seyirciyle buluşturan “Türkiye Sineması 2010” bölümünde 5 film gösterilecek.
Ankara Sinema Derneği\'nin 2007 yılında düzenlediği Kars Öyküleri Senaryo Yarışması\'nda seçilen ve Özcan Alper, Zehra Derya Koç, Ülkü Oktay, Ahu Öztürk ve Emre Akay’ın birlikte yönettikleri Kars Öyküleri (2010), Ahmet Boyacıoğlu’nun dostluk, duyarlılık, 50 yaşına gelmek ve yaşlanmanın farkına varmak, bir mekâna bağlanmak ve hayatın küçük ayrıntıları üzerine güzellemesi Siyah Beyaz (2010), Antalya’dan Serkan Ercan’a erkek oyuncu ödülü getiren Tolga Karaçelik imzalı Gişe Memuru (2010), üzeri kapatılan, konuşulması ve dolayısıyla çözümü de tabu olan ensesti konu alan İlksen Başarır filmi Atlıkarınca (2010) ve Belma Baş’ın doğayı bir aktör olarak kullandığı ve durgunluğuyla seyirciyi şoke edici finaline hazırlayan ilk konulu uzun filmi Zefir (2010) Türkiye sinemasının bu yılki önemli temsilcileri...
Vizyon öncesi Festival’de
Festival’in vizyon öncesi sürprizleri yine dikkat çekici. Sofia Coppola\'nın Venedik Film Festivali\'nde Altın Aslan Ödülü\'nü kazanan filmi Başka Bir Yerde (Somewhere, 2010), Stephen Dorff ve Elle Fanning’in usta oyunculukları, dokusu ve ruhuyla bu senenin en iyi filmlerinden biri sayılıyor. Fransız Yeni Dalgası’nın unutulmaz yönetmeni Jean-Luc Godard’ın son filmi Film Sosyalizm (Film Socialism, 2010) “fikirler bizi ayırır, hayaller birleştirir” aforizmasından yola çıkıyor ve Akdeniz limanlarına uğrayan bir geminin ilginç yolcuları arasındaki konuşmalar üzerinden ilerliyor. Başka Bir Yerde ve Film Sosyalizm Ankara’da ilk kez Gezici Festival’de gösterilecek.
Kentten kasabaya hayatlar
Festival’in bu yıla özel olarak hazırladığı “Kentinde Mülteci” bölümünde, kentsel dönüşüm projelerinin kent haritası kadar insanların hayatlarını da değiştirdiğini anlatan iki önemli belgesel gösterilecek. Astrid Heubrandtner’in şimdi harap bir halde olan Sulukule’nin yıkılma sürecini yaşayanlarının gözünden sunan filmi Evim Sulukulede’ydi (My House Stood in Sulukule, 2010) ve Sophia Tzavella’nın 25 yıl önce komünist hükümetin yüksek ideallerle inşa ettiği, insanların konforu ve görkeminden etkilenerek adına “Cennet Oteli” dedikleri bir yerleşim alanının bugün nasıl da “Kayıp Cennet”e dönüştüğünü anlatan filmi Cennet Oteli (Paradise Hotel, 2010) Türkiye’nin de gündeminden düşmeyen kentsel dönüşüm projelerini sorgulamamızı sağlayacak.
Taşrada Var Bir Zaman
Yıllardır “taşra”yı kendisine sıla edinen Gezici Festival taşraya bakmayı da ihmal etmiyor ve bu yıl programına aldığı bir bölüm ve yayıma hazırladığı bir kitapla taşraya bir anlamda borcunu ödüyor. Bu bölümde gösterilecek Vavien (2009) filmiyle taşra yaşamına ışık tutulurken, editörlüğünü Tül Akbal ve Aslı Güneş’in yaptığı Taşrada Var Bir Zaman adlı kitapla da taşranın çeşitli temsil biçimleri tartışılıyor. Jale Parla, Tanıl Bora, Fatih Özgüven, Behçet Güleryüz, Aslı Kayhan, Tül Akbal, Janet Barış, Mesut Varlık, Ayşe Kayhan ve Burçe Çelik’in yazılarıyla kültür ve sanatta taşra imgesinin irdelediği kitap Çitlenbik Yayınları’ndan çıkacak.
Kısaca Çılgın İkili
Kısa film tutkunlarının yakından tanıdıkları, 30’dan fazla ödüle sahip İsveçli ikili Ola Simonsson ve Johannes Stjarne Nilsson’un filmleri 16. Gezici Festival’in en heyecanla beklenen bölümlerinden biri olacak. İlk konulu uzun metrajlı filmleri Sound of Noise’la bu yıl Cannes’dan ödülle dönen ikilinin kült kısa filmleri Bir Daire ve Altı Davulcu İçin Müzik (Music for One Apartment and Six Drummers, 2001), Rienne Oteli (Hotel Rienne, 2002) ve Kadın ve Gramafon’un (Woman and the Gramaphone, 2006) da programda yer alacağını özellikle belirtelim.
Kısa İyidir
16. Gezici Festival’in programında ayrıca, aralarında Niki Caro, Grant Lahood gibi ustaların kısa filmlerinin de bulunduğu “Kısaca Yeni Zelanda”, Festival’in olmazsa olmazları “Kısa İyidir” ve Slovakya Cumhuriyeti’nden seçilmiş canlandırmalardan oluşan “Çocuk Filmleri” bölümleri de yer alacak.
Sözel bölümler de dolu dolu
Festival’in Ankara’da yapılacak sözel bölümleri de heyecan verici... 4 Aralık Cumartesi günü Mithat Sancar’ın moderatörlüğünde yapılacak “Darbe, Sinema ve Bellek” başlıklı panelde Beynelmilel filminin yönetmenlerinden Sırrı Süreyya Önder, 12 Eylül belgeselinin yönetmeni Özlem Sulak ve sosyalist aktivist, yayıncı ve yazar Ertuğrul Kürkçü konuşmacı olarak katılacaklar.
“Taşrada Var Bir Zaman” konulu panelin katılımcıları ise yönetmen Zeki Demirkubuz ve Toplum&Bilim dergisinin yayın yönetmeni Tanıl Bora olacak. Umut Tümay Arslan’ın moderatörlüğünde gerçekleşecek panel, 7 Aralık Salı günü Ankara Alman Kültür Merkezi’nde yapılacak.
“Kentinde Mülteci” bölümü kapsamında Evim Sulukulede’ydi filminin yönetmeni Astrid Heubrandtner, Ali Cengizkan ve Hacer Foggo’nun katılacağı bir söyleşi düzenlenecek. 5 Aralık Pazar günü filmin gösteriminin ardından yapılacak söyleşi Ankara Alman Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek.
Artvin’de sinema konuşulacak
16. Gezici Festival’in Artvin ayağında ise Türkiye sinemasının sektörünün önemli isimlerinin katılacağı atölyeler yapılacak. Yönetmen asistanı, yapım koordinatörü ve yapımcı öğretim görevlisi Leyla Özalp Artvinli katılımcılara yapımcılık dersi verirken, usta oyuncu Derya Alabora oyunculuk atölyesi, Screen dergisi yazarı Martin Blaney sinema yazarlığı atölyesi, sinema yazarı Alin Taşçıyan ve Bilkent Üniversitesi Görsel İletişim Tasarımı Bölümü başkanı Ahmet Gürata da Artvinli gençlere yönelik film okuma atölyesi düzenleyecek. Hollandalı canlandırma sanatçısı Niek Castricum’un eğitmenliğinde yapılacak Canlandırma Atölyesi ise 11-13 yaşları arasındaki çocuklara yönelik olacak. Artvin ayrıca Sürü, Yol, Maden, Pehlivan, Bir Avuç Cennet, Deli Deli Olma filmlerinin usta oyuncusu Tarık Akan ile Hiçbir Yerde, Pus, Rıza ve Saç filmlerinin yönetmeni Tayfun Pirselimoğlu’nun sinema sohbetlerine de evsahipliği yapacak.
Gösterim mekanları
16. Gezici Festival’in Ankara’daki gösterimleri Kızılay Büyülü Fener Sineması’nda ve Alman Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek. Festival’in Artvin’deki gösterim mekânı Ahmet Hamdi Tanpınar Kültür Merkezi, Ordu’daki ise Ordu Kültür Sanat Merkezi olacak.
Festival ve programla ilgili ayrıntılı bilgiye www.gezicifestival.org adresinden ulaşabilirsiniz.
