44. Antalya Altın Portakal - Belgesel Juri Kararına Dair

"DEVRİMCİ GENÇLİK KÖPRÜSÜ" VE "38" BELGESEL EKİPLERİNİN AÇIKLAMASI
31.10.2007

44. Antalya Altın Portakal Film Festivali\'ni,diğer belgesellerle yarışmaktan çok filmlerimizin daha geniş izleyici kitleleri ile buluşabilme fırsatı olarak değerlendirmiş idik. Çünkü yarışmadaki belgesel filmlerin pek çoğu, serüvenlerini birlikte paylaştığımız, Türkiye\'de belgesel sinemanın güçlenmesi için birlikte çalışmalar yürüttüğümüz yönetmen ve ekiplerin filmleri idi. Yarışma sonuçlarının açıklandığı gece hepimizi hayrete düşüren bir gerekçe ile belgesel alanda ödül verilmediği kararını öğrendik. Ulusal Belgesel Film Yarışması Jürisi\'nin oybirliği ile aldığı kararı jüri başkanı şu sözlerle ifade ediyordu:

"Jürimiz, \'Ulusal Belgesel Film Yarışması\'na katılan belgesel filmleri dikkatle izledikten ve bu filmlerin belgesel sinema sanatlarına uygunluğu ile ilgili uzun tartışmalardan sonra oy birliği ile şu karara varmıştır: Adayların her birinin işlediği konu ve öykülere saygı duymakla birlikte, aday filmler arasında, profesyonel belgesel film ölçütlerine uygun bir eser bulunamamıştır. Ödüllendirmemenin bu alanda daha iyi ve doğru ürünler verilmesi fikrini destekleyici düşüncesini paylaşan jürimiz, \'en iyi ulusal belgesel film ödül\' dalında bu yıl ödül vermeme kararı almıştır."

Yarışma sonunda ödül vermeme kararını, bir ödül verilmesini zorunlu kılan Altın Portakal Yönetmeliği\'nin 5.1 maddesine [1] aykırı da olsa, anlayabiliriz. Ancak jüri başkanı Ertuğrul Karslıoğlu\'nun, jüri üyeleri Coşkun Aral, Tuba Akyol, Canan Evcimen ve Ludmila Cvikova adına ifade ettiği "profesyonel belgesel film ölçütlerine uygun bir eser bulunamama"sı gerekçesini, anlaşılabilir bir değerlendirme ve karar olarak algılamamız mümkün değil.

Bu açıklamayı Türkiye\'de her koşul altında uluslararası profesyonel standartlarda belgesel filmler üretmeye çalışan ve hayatını buna adamış olan belgesel sinemacılar için saygı çerçevesinden uzak ve maalesef karalayıcı ve hatta ne yazık ki filmlerin çoğunluğunun politik içeriklerinden kaynaklı şaibeli bir tutum olarak değerlendiriyoruz.

Eğer sorun sahiden bu ise, "profesyonellik" objektif kriterleri olan bir değerlendirmedir. Çekim ve kurgu formatı, görüntü kalitesi, ekibin uzmanlık alanlarındaki deney ve birikimleri, araştırmanın derinliği ve yapım aşamalarının hakettiği süreçlerde katedilmiş olması gibi \'doğru bir film okuma\' ile algılanabilecek nesnel kriterlerdir. Jüri en azından bu algılamayı başaramamış, açık ve nesnel bir haksızlık yapmış, özensiz ve sorumsuz bir davranışla haddini aşmıştır.

Jürinin "profesyonel" bulmadığı filmlerimiz, yurtiçi ve yurtdışı festivallerde gösteriliyor, özel davetler alıyor; Türkiye\'de bağımsız belgesel film üretiminin son örnekleri olarak uluslararası seyirciye sunuluyor; belgesel film festivallerinin açılış filmleri oluyor; uluslararası film marketlerde yer alıyor ve Avrupa\'da çok sayıda festivalde izleyici ile buluşuyor. Dolayısıyla bu açıklamanın aynı zamanda, diğer festivallerin seçici kurullarına, filmlerimizden övgü ile bahseden gerek yurtiçi gerek yurtdışı profesyonel sinema alanı insanlarına, gösterimlerden sonra büyük bir çoşku ile duygularını bizimle paylaşan çok sayıda seyirciye ve tüm bunların yanısıra yıllarını belgesel sinemanın desteklenmesi ve geliştirilmesi için harcayan belgeselci ekiplere haksızlık olduğu görüşündeyiz.

Jüri, Türkiye belgesel sinemasını da aşağılayan bu kararın altında hangi tedirginliklerin yattığını ve profesyonellik kriterlerinin ne olduğunu şeffaf bir şekilde kamuoyuna açıklamakla yükümlüdür. Bu noktada, oldukça tartışmalı bu kararın Altın Portakal Festival Yönetimi ve kararı veren Juri Üyeleri tarafından bir sorun ve daha da önemlisi sorumluluk olarak algılanarak ivedilikle bir çözüm üretilmesi ve bu gerekçenin geri alınması gerektiğini düşünüyoruz.

44. yılına gelmiş olmanın haklı sevincini yaşayan Altın Portakal Film Festivali\'nin böylesi bir saygısızlığın ortadan kaldırılması için kurumsal kimliğinin arkasında durmasını gerekli görüyoruz. En kısa zamanda gerek juri kararının gerekse bu karara varan jurinin feshedilerek, belgesel sinemacılara hakettikleri saygı ve özenin gösterilmesi gerektiği inancındayız. Çünkü şu bir gerçek ki, bütün ülke sinemaları, öncelikle kısa film ve belgesel sinemanın kurumsal olarak desteklenmesiyle adını dünyada duyurabilmiştir.

[1] 44. Antalya Altın Portakal Film Festivali Ulusal Belgesel Film Yarışması Yönetmeliği Madde 5.1: Seçiciler Kurulu, yarışmaya kabul edilen filmler arasından En İyi Film\'i belirleyecek ve değer bulursa bir adet Jüri Özel Ödülü verebilir.Jüri, gerekli görmüyorsa Özel Ödül vermek zorunda değildir, ancak En İyi Film seçilmesi zorunludur.