Bir Türke Gönül Verdim

Baklavanın tadı insanı baştan çıkarır, rahatlatır; hamamın buharı ise içine dalınca sakinleştirir: Bu zevki bir kez tadan adeta mest olur ve bazen de mevta... Sanki, Bir Türk’e Gönül Verdim ve Hamam filmlerinin ikisinin de verdiği mesaj bu. Aralarında neredeyse otuz yıl olan bu iki filmin kahramanları birer kişiden ziyade külliyen bir ülkeye vuruluyor. Tabii, yaşadıkları ilişkinin bu aşkı güçlendirdiğini de teslim edelim. Her iki filmin görüntü yönetmeni, kesiksiz kamera çekimleriyle, bu ülkenin ancak Türkiye olabileceğini bizlere gösteriyor: Doğu ve Batı kültürü birbiriyle kaynaşmış; kim bilir kaç imparatorluğun kurulup yıkılmasına tanıklık etmiş tarihi eserler ve anıtlar ganiyle; misafirperverlik deseniz haddinden fazla; zaman mefhumu ise son derece geniş. İşte bütün bunlar, pragmatik olduğu kadar yeniliklere de açık olan Batılının ömrü boyunca arayıp da bulamadığı şeyler. Öte yandan, bu ülkede zor bir dil konuşuluyor; alışmadıkları dinsel adetler var; toplum düzeni ataerkil ve entrikalar dönüyor. Bunlar da, tedirgin ve güvensiz Batılının en korktuğu şeyler.   Bu iki filmin yönetmenleri Halit Refiğ ve Ferzan Özpetek yurtdışında yaşadıklarından, resmini çektikleri kültür çatışmasını birinci elden deneyimlemiş insanlar. Filmlerinde, iki tarafın arasındaki karşılıklı çekimden ziyade farklılıkların altını çizmeye çalışır gibiler. Bir Türk’e Gönül Verdim’de genç bir Alman kadın, Almanya’da yabancı işçi olarak çalışan ve çocuğunun da babası olan İsmail’i bulmak için Kayseri’ye gider. İsmail tarafından reddedilen genç kadın daha sonra gerçek aşkı Mustafa’da ve onun ailesinde bulacak, öyle ki onların hatırına İslamiyet’i bile kabul edecektir. Ancak, Mustafa’nın geleneklere karşı gelen bu aşkın bedelini ödemesi gerekir: Kıskanç yabancı işçi düğünden önce Mustafa’yı öldürür. Öte yandan, Hamam’a bakacak olursak, burada da İtalyan bir iç mimar İstanbul’a gelerek benzer bir süreçten geçer. Şu farkla ki, İslamiyet’i değil, eşcinselliği kabul eder. Ancak onun ömrü de uzun olmaz; planları bozulan bir yatırımcı kadının (!) tuttuğu kiralık katil tarafından bıçakla öldürülür.