Büyük Yolculuk

Fransa'dan mekke'ye doğru yola çıkan fas göçmeni bir baba oğulun hac yolculuğuna eşlik ettiğimiz, fransa yapımı olup sinema tarihinin en keyifli yol filmlerinden birisi. tüm süresi boyunca adeta biz de yanlarında yol alıyoruz.

filmi sürükleyici kılan baba oğulun anlaşamayan aile fertleri olması ve yolculuk boyunca didişmeleri ve birbirini tanımaya çalışmaları. bununla birlikte dine olan inancını sadece rituellerden ibaret kılan insanın her zaman ve her yerde kötülük yapmaya hazır beklediğini bir kez daha fark ediyoruz.
istanbul'un 20 yılda olduğu yerde sayması komik. baba oğula eşlik eden türk'ün hikâyesi ise film dikkatli izlenmezse yanlış anlamaya müsait .

--- spoiler ---

türk, baba oğulu dolandırmış gibi görünüyor ancak sonradan arabada para içerisinde ki çorap bulununca babanın adamdan kurtulmak için iftira attığını anlıyoruz. nerede kaldı senin hacılığın hacııı!
teyzenin ise gizemi yüzünden azrail olduğu konusunda ailece hem fikir olduk.
--- spoiler ---

The Great Journey'in yönetmenliğini Faslı yönetmen ve senarit ödüllü İSMAEL FERROUKHİ YAPIYOR. The Great Journey de tüm iyi festival filmleri gibi insanı insan adına düşündürüyor. Bir baba ile oğlunun çıktıkları kutsal yolculuğun anlatıldığı film geçtiği coğrafyaların yaşam şartlarını ve sosyoekonomik durumunu bir ayndan farksız yansıtıyor bizlere. Filmin bir kısmının Türkiye'de geçiyor olması da filmi iyice tanıdık yapıyor bizler açısından. Birçok uluslararası ödül alan film sadece bir baba ile oğlunun çıktığı kutsal yolculuğu değil kendilerini ve birbirlerini de bulmaya çıkmalarının hikayesi de anlatılıyor. Film farklı coğrafyalarda geçtiği için farklı renkler de içeriyor ve filmin sürekli yolda hareket halinde geçmesi de insana sürekli bir dünyadan geçip gitmek hissi veriyor.
Aslında bir festival filmi için de son derece hareketli bir film Büyük Yolculuk. Zaten baktığımızda geçmişimiz bu tarz hikayelerle dolu bizim. Eskiden hayvan sırtında geçen hac yolculuğu hikayeleri hiç de az değildir bizde. Yönetmenin de babasının böyle gerçek bir hikayesi var zaten. Zira benim de annemin dedesi böyle kutsal bir yolculuğu bizzat yapmıştır. Film böyle bir yolculuk üzerine kurgulanmış.
Ayrıca bir yere kadar tamamen baba oğul çatışmasıyla geçerken bir yerden sonrası artık birbirlerini tanıyıp uzlaştıkları bir atmosfere dönüşüyor olması içimi ısıttı doğrusu.
Tüm büyük hikayelerin yolculukla başlaması miti son derce başarılı bir şekilde kendini hissettirilmiş.
Filmin sonunda İbni Arabi'in bir şiiri beste olarak Faslı bir sanatçı tarafından okunuyor.

2004 Venedik Film Festivalinde en iyi film seçilen Le Grand Voyage sinemasal belleğimde önemli bir yere sahiptir. Faslı yönetmen Ferrukhi'nin Avrupa'ya yerleşmiş göçmen bir Müslüman aileyi merkez alarak şekillediği film,yolculuk metaforu altında kuşak çatışmalarına ve kültürel farklılıklara vurgu yapan çok değerli bir çalışmadır. Le Grand Voyage bir idealin değil bir trajedinin öyküsü. Film tezatlar ve kabullenmeler üzerine kurgulanmış. Babanın yetiştiği coğrafya aslında her şeyi ile olmasa da Fransa ile tezat teşkil etmektedir. Ekonomik ve siyasî şartlar babayı Fransa'yı kabullenmeye zorlamış olmalı. Ama Fransa babaya fazla bir şey kazandırmamıştır, aksine ondan çok şeyi çalmıştır. Tüm göçmenlerin evlatlarını çaldığı gibi Reda'yı da ondan koparmıştır. Reda Batılı, baba ise tam bir Doğulu karakterdir. Hayattaki son isteği hacca gitmek olan dindar bir baba ile Fransız okullarında okumuş, Avrupa kültürünü özümsemiş oğlu Reda zorunlu bir yolculuğa çıkarlar. Fransa'dan başlayan yolculuk İtalya, Slovenya, Hırvatistan, Bulgaristan, Türkiye ve Ortadoğu üzerinden S.Arabistan ile noktalanacaktır. Bu 5000 kilometrelik hac yolculuğu sırasında Reda babasının şoförlüğünü yapar. Mavi külüstür bir arabayla yola koyulan ikili arasındaki iletişim kopukluğu üst düzeydedir. Başlarda zorunlu olmadıkça konuşmazlar bile. Sessizlikten ses yaratmaya çalışırlar. Babanın uhrevi dünyası ve bu bağlamda yolculuğa yükeldiği mistik anlam ile Reda'nın yolculuğa yüklediği eğlence ve macera kokan anlam çok farklıdır. Babaya göre yayan gitmek deveyle gitmekten, deveyle gitmek, atla gitmekten, atla gitmek arabayla gitmekten, arabayla gitmek uçakla gitmekten daha sıkıntılı, dolayısıyla da daha çok sevap getirir. Oğlunun dünyasında bu sözler fazla yankı yapmaz. Baba ve oğlun farklı dünyaları ve yolculuk sürecinde karşılaşılan sorunlar çatışmaların keskinleşmesine neden olacaktır. Baba oğlu üzerinde denetim kurmaya çalıştıkça şiddetli bir dirençle karşılaşır. Başlarda gözlenen bu çatışmalı ortamın yolculuğun sonlarına doğru birbirini anlama, hoşgörü ve empati kulvarına evrilmesi son derece sade ve bir o kadar da canlı bir sinema diliyle yansıtılmıştır. Filmin dokunaklı, yarı melodram finali ise kazanırken kaybetmenin ne olduğunu bilenler için adeta şok edici türdendir. Tematik bütünlüğün sağlanmasında final sekansı en işlevsel role sahip olmuştur kanımca. Bazı web sitesinde filme dönük eleştirilerin "oryantalizm" noktasında kesişmesi tartışmaya değer bir noktadır. Kimilerince Fransızlaşmış bir yönetmen olarak nitelenen Ferrukhi'nin bu filmde oryantalizm batağına saplandığını düşünmüyorum kesinlikle. Muhafazakar baba ile Avrupa değerleriyle yetişmiş oğlu arasındaki kuşak çatışmasını kalın çizgilerle çizen yönetmen, yapıtına gölge düşürecek meşum bir oryantalizme saplanmış olsaydı, bu iki ayrı dünya bu denli sağlam bir maya oluşturamazdı. Bu bağlamda kültürel hegomanyacı ya da öteleyici emareler de sızmamıştı filme. Le Grand Voyage sinema severlerin mutlaka izlemesi gereken bir yapım. Sade senaryosunda duygu yüklü metaforlar barındıran gerçek bir başyapıt.

Film gerçekten izlerken kaybedilen zamana değecek bişey. boş ve sıkıcı değil. Filmde Her ne kadar mükemmel bi baba oğul ilişkisi göremesek de ben en çok baba oğulun bu kadar farklı fikirlere rağmen birbirlerine gösterdikleri saygıya hayran kaldım. Hem babanın oğlunu dinini yaşaması konusunda zorlamaması, hem de Reda'nın, babasının kısıtlamalarına ve inatçılıklarına, birde yolculuktaki zorluklara rağmen yinede ona eşlik edip, saygı göstermesi çok hoştu. Bunlar herkesin yapabileceği şeyler değil. - Aşırı Spoiler- en sonunda ikisininde olması gereken baba-oğul ilişkisinin biraz olsun sağlayabilmeleri gerçekten güzeldi ve beni en çok etkileyense, Reda'nın, babasının naaşına yanına uzanarak, ona sarılıp ağlamasıydı. Beni de ağlattı kerata- Aşırı Spoiler

Bazı arkadaşlar yazmış boş vakitlerde izlenecek bir film diye, Bu film öyle boş vakitlerde izlenecek filmlerden değil onu net olarak belirtiyim. Boş vakitlerde izlenecek filmler romantik komediler, sıkılan canınızı rahatlatmak kafa dağıtmak için izlenecek filmlerdir bu onlardan değil amacınız oysa izlemeyin.
Film diyorki güzel dokunaklı film yapmak için öyle çok paraya, büyük yıldızlara gerek yok anlatacak birşeylerin varsa doğru bir yönetmenin varsa güzel film yapabilirsin.
Film çok sade ve biraz ağır ilerliyor ama ben hüç sıkılmadan ve derinden etkilenerek izledim ve çok beğendim, gerçekten çok doğal oynamışlar baba, oğul.
Türkleri filmde yine gömmüşler ama bu intibayı bırakmamak gerekiyordu.
Türkiye den kesitlerde var filmde çok güzel kesitler olmasa da.
Düşünmek isteyene düşün diyor film o kadar diyim ve tavsiye ediyim.